1 |
secundum viam contrarii et hoc, ut ponamus contradictoria illius et |
VIEW AND COMPARE
|
2 |
adiungamus ei veram. Et sequitur ex illo falsum ostendentes fal- |
VIEW AND COMPARE
|
3 |
sum, ergo syllogismus contrarii non est possibilis, donec sit conclusio |
VIEW AND COMPARE
|
4 |
notior apud nos quam propositio maior, quae concludit eam per naturam, |
VIEW AND COMPARE
|
5 |
scilicet conclusiones comprehendentes conclusionem. Et quando est hoc ita, igitur syl- |
VIEW AND COMPARE
|
6 |
logismus rectus concludit ignotum natura ex notiori natura. |
VIEW AND COMPARE
|
7 |
Et syllogismus contrarii concludit ex notiori apud nos, non |
VIEW AND COMPARE
|
8 |
ex notiori apud naturam et quod convenit ex notiori per naturam est |
VIEW AND COMPARE
|
9 |
nobilius.[87] Et etiam quoniam conclusio quaedam est per naturam, et primo |
VIEW AND COMPARE
|
10 |
ex duabus propositionibus proportio, quarum unius ad aliam est si- |
VIEW AND COMPARE
|
11 |
cut proportio totius ad partem, sicut ostensum est in libor syllo- |
VIEW AND COMPARE
|
12 |
gismi. Et illud est syllogismus rectus. Et syllogismus contrarii |
VIEW AND COMPARE
|
13 |
non est dispositio propositionum hoc dispositio, quando sit composita |
VIEW AND COMPARE
|
14 |
ex praedicativo et conditionali, sicut ostensum fuit. Igitur syllogismus |
VIEW AND COMPARE
|
15 |
rectus est, quae est per naturam praeter viam naturalem. Et syllogis- |
VIEW AND COMPARE
|
16 |
mus quidem ducens ad impossibile, minus quidem agitur cogita- |
VIEW AND COMPARE
|
17 |
tione per naturam, sed sit quidem in arte, igitur demonstratio, quae est com- |
VIEW AND COMPARE
|
18 |
positione naturali et propositionibus notioribus natura quam conclusio est nobi- |
VIEW AND COMPARE
|
19 |
lior et est demonstratis affirmativa recta nobilior quam negati- |
VIEW AND COMPARE
|
20 |
va recta. Ergo illa est nobilior quam contrarii absolutae et cetera. |
VIEW AND COMPARE
|
|
Commentum 42 |
|
21 |
Commentum 42 |
VIEW AND COMPARE
|
22 |
[88] Dixit: Et scientiarum quaedam est nobilior quadam |
VIEW AND COMPARE
|
23 |
alia in capitulo inductionis scientiae et certitudinis in |
VIEW AND COMPARE
|
24 |
re, donec sit scientia magis certa quam scientia propter |
VIEW AND COMPARE
|
25 |
causas, quarum una est qua scientia ostenditur inventio rei per |
VIEW AND COMPARE
|
26 |
suam causam esse minor quam scientia qua ostenditur inventio |
VIEW AND COMPARE
|
27 |
rei per rem posteriorem ab eo. Et secunda est, quod scientia, cuius substantiam |
VIEW AND COMPARE
|
28 |
est fortius quam materia est certior in scientia, quando sit materia ipsa causa |
VIEW AND COMPARE
|
29 |
quaedam in accidenti faciens errare in scientiis. Et propterea haec est |
VIEW AND COMPARE
|
30 |
scientia numeri firmior quam demonstrationes scientiae melodiarum. Et |
VIEW AND COMPARE
|
31 |
tertia est, quod scientia, cuius principia subiectorum sunt simplicio- |
VIEW AND COMPARE
|
32 |
ra, eius demonstrationes sunt firmiores quam scientiae, cuius subiecto- |
VIEW AND COMPARE
|
33 |
rum principia sunt composita ex illo modo simpliciori et inten- |
VIEW AND COMPARE
|
34 |
tione addita ei. Verbi gratia in dispositione scientiae numeri cum scientia |
VIEW AND COMPARE
|
35 |
geometriae, quoniam principium numeri est unitas et principium ma- |
VIEW AND COMPARE
|
36 |
gnitudinum est punctum. Et unitas est res indivisibilis ha- |
VIEW AND COMPARE
|
37 |
bens potentiam, et punctum est res indivisibilis habens poten- |
VIEW AND COMPARE
|
38 |
tiam, sic punctum in simplicitate est minus quam unitas. |
VIEW AND COMPARE
|
|
Commentum 43 |
|
39 |
Commentum 43 |
VIEW AND COMPARE
|
40 |
[89] Dixit: Et scientiae diversae sunt, quarum sunt principia pri- |
VIEW AND COMPARE
|
41 |
ma, sunt diversa et subiecta ipsarum diversa ex quo |
VIEW AND COMPARE
|
42 |
quando solverit principia acta in scientia qualibet in |
VIEW AND COMPARE
|
43 |
principia prima non demonstrata in alia scientia inveniens ea di- |
VIEW AND COMPARE
|
44 |
versa tamen fieri principia prima in omni demonstratione op- |
VIEW AND COMPARE
|
45 |
portuna, ut sit proprietas naturae subiectae illi scientiae eadem, |
VIEW AND COMPARE
|
46 |
propterea quod demonstrationis propositiones oportet, ut sint per se |
VIEW AND COMPARE
|
47 |
proportionate sic praecessit.[90] Dixit: Iamque est possibile, ut demon- |
VIEW AND COMPARE
|
48 |
stretur quaesitum unum et idem in arte una et eadem per demonstrationes |
VIEW AND COMPARE
|
49 |
multas, id est per terminos medios diversos et non concludit per |
VIEW AND COMPARE
|
50 |
hoc, ut sint termini medii intrantes quidem sub quibusdam. Sed |
VIEW AND COMPARE
|
51 |
praeter quod sint quidem eorum intrantes sub quibusdam fieri, si de- |
VIEW AND COMPARE
|
52 |
monstretur, quod omne accipiens delectationem est motum per medium |
VIEW AND COMPARE
|
53 |
moti et per medium recipientis quietem et componitur syllogismus |
VIEW AND COMPARE
|
54 |
unus ita, omne recipiens delectationem est mo- |
VIEW AND COMPARE
|
55 |
tabile. Et omne motabile est transmutabile, igitur omne recipiens est transmutabile |
VIEW AND COMPARE
|
56 |
et componitur demonstratio secunda sic: Omne recipiens delectatio- |
VIEW AND COMPARE
|
57 |
nem et recipiens quietem. Et omne recipiens transmutationem, eritque |
VIEW AND COMPARE
|
58 |
transmutatio, quae est res una et eadem. Iam ostensa rei uni in ar- |
VIEW AND COMPARE
|
59 |
te una per terminos medios, quorum unus est intrans sub alio. |
VIEW AND COMPARE
|
60 |
Et quando est quidem unus terminorum mediorum praedicatum de alio, |
VIEW AND COMPARE
|
61 |
tunc quidem ostensum est, quod erunt ex eis duae demonstrationes super |
VIEW AND COMPARE
|
62 |
rem unam, quando sint simul inventae sub termino uno, sicut si osten- |
VIEW AND COMPARE
|
63 |
damus, quod homo est intellegibilis per medium, quod est animal et |
VIEW AND COMPARE
|
64 |
per medium, quod est rationale.[91] Dixit: Et res, quae renovantur per accidens |
VIEW AND COMPARE
|
65 |
et secundum minus non erit de eis demonstratio, quando sit id, quod re- |
VIEW AND COMPARE
|
66 |
novatur per accidens, non est ex rebus, quae inveniuntur necessa- |
VIEW AND COMPARE
|