|
Commentum 6 |
|
1 |
Commentum 6 |
VIEW AND COMPARE
|
2 |
[12] Dixit: Iamque putant quidam, quoniam non est hic de- |
VIEW AND COMPARE
|
3 |
monstratio penitus, et negant naturam ipsius uni- |
VIEW AND COMPARE
|
4 |
versaliter, propterea quia putant, quia super omnem |
VIEW AND COMPARE
|
5 |
rem oportet, ut sit demonstratio, scilicet quia ipsi vident disposi- |
VIEW AND COMPARE
|
6 |
tionem propositionum indigere ipsa demonstratione, sicut in- |
VIEW AND COMPARE
|
7 |
diget conclusio ipsa. Et quidem alii affirmant naturam demon- |
VIEW AND COMPARE
|
8 |
strationis et credunt, quod demonstratio est de omnibus rebus. |
VIEW AND COMPARE
|
9 |
Et ambo videntes mentiuntur, quoniam ipsi non sunt oppositi. |
VIEW AND COMPARE
|
10 |
Et illi quidem, qui negant naturam demonstrationis, quo- |
VIEW AND COMPARE
|
11 |
niam ipsi dicunt, quia ex quo omnis res est indigens demon- |
VIEW AND COMPARE
|
12 |
stratione, et est impossibile, ut sciantur res posteriores in scien- |
VIEW AND COMPARE
|
13 |
tia per res priores absque eo, quod sint illae res priores scitae per |
VIEW AND COMPARE
|
14 |
priores alias, et illae priores per priores alia, et sic usque in infi- |
VIEW AND COMPARE
|
15 |
nitum est. Et ascendere id, quod est in infinitum est impossibile, |
VIEW AND COMPARE
|
16 |
ergo non sunt hic prima nota ad quae perveniatur nisi secundum viam |
VIEW AND COMPARE
|
17 |
positionis, et non secundum viam naturae, et quando non sint hic princi- |
VIEW AND COMPARE
|
18 |
pia, non ergo est demonstratio hic penitus. Et quod credunt, |
VIEW AND COMPARE
|
19 |
quod res posteriores quidem sciuntur per priores et quod ascendere in |
VIEW AND COMPARE
|
20 |
infinitum est impossibile est verum rectum. Sed illud, ut qui- |
VIEW AND COMPARE
|
21 |
dem, quod credunt, quod omnis res indiget demonstratione et quod |
VIEW AND COMPARE
|
22 |
non sunt et hic principia nota per se est vanum. Et alii poste- |
VIEW AND COMPARE
|
23 |
riores quidem et quoniam ipsi concedunt, quod omnis res indi- |
VIEW AND COMPARE
|
24 |
get demonstratione et vident, quod inventio demonstrationis |
VIEW AND COMPARE
|
25 |
in omni re est possibilis secundum modum circulare, non secundum modum |
VIEW AND COMPARE
|
26 |
rectitudinis, qui est, in quo consequitur ascendere in infinitum est |
VIEW AND COMPARE
|
27 |
impossibile. |
VIEW AND COMPARE
|
28 |
[13] Sed nos quidem dicimus, quoniam non omnis |
VIEW AND COMPARE
|
29 |
res scitur per demonstratione, sed hic sunt res scitae absque me- |
VIEW AND COMPARE
|
30 |
dio et non demonstratione, et inventio illius est demonstratio |
VIEW AND COMPARE
|
31 |
per se. Et qui concedit inventionem demonstrationis consequitur |
VIEW AND COMPARE
|
32 |
necessario, ut affirmet, quod hic sunt principia per se nota, quod est, |
VIEW AND COMPARE
|
33 |
quia si est necessarium, ut sciamus propositionis demonstra- |
VIEW AND COMPARE
|
34 |
tionem, consequitur necessario, ut affirmet, quod hic sunt prima |
VIEW AND COMPARE
|
35 |
nota aut quidem, ut sciamus eas per medium aut sine me- |
VIEW AND COMPARE
|
36 |
dio, et si sciuntur per medium redit quaesitio etiam in illo medio |
VIEW AND COMPARE
|
37 |
utrum sciatur per se aut per medium et sic ibit res quidem usque |
VIEW AND COMPARE
|
38 |
in infinitum secundum rectitudinem, quod non erit demonstratio peni- |
VIEW AND COMPARE
|
39 |
tus hic aut sunt quidem hic principia nota per se aut fit de- |
VIEW AND COMPARE
|
40 |
monstratio circularis. |
VIEW AND COMPARE
|
41 |
Dixit: Et est nobis, ut concordemus sophisticis, quia |
VIEW AND COMPARE
|
42 |
principia demonstrationis non sunt nota per alia, |
VIEW AND COMPARE
|
43 |
sed dicamus, quod sunt nota per intellectum, et ipse est, |
VIEW AND COMPARE
|
44 |
qui comprehendit partes enuntiationis notae per se ipsam, et non |
VIEW AND COMPARE
|
45 |
pervenitur ad hoc, quod est, ut ostendatur aliquid notum per igno- |
VIEW AND COMPARE
|
46 |
tum secundum viam circuli. Sed illud ostenditur ex eo, quod narrabo, |
VIEW AND COMPARE
|
47 |
primo quidem quoniam ostenditur, quod demonstratio, quae est in fi- |
VIEW AND COMPARE
|
48 |
ne rectitudinis, est quidem ex principiis, quae sunt necessaria |
VIEW AND COMPARE
|
49 |
penes naturam, si ergo ostendantur propositiones per conclusionem |
VIEW AND COMPARE
|
50 |
secundum quod conclusio praecedit ea apud naturam. Iamque fuit conclusio |
VIEW AND COMPARE
|
51 |
ostensa per propositiones prius secundum quod ipsae praecedunt ipsam na- |
VIEW AND COMPARE
|
52 |
tura, ergo iam sequitur, ut sit aliquid unum et idem prius re una |
VIEW AND COMPARE
|
53 |
et eadem, et posterius ea ex parte una, quod est impossibile. |
VIEW AND COMPARE
|
54 |
Et quoniam non est possibile illud nisi prioritias sit secundum duos |
VIEW AND COMPARE
|
55 |
modos diversos, sicut si sit unus ipsorum prior apud nos in |
VIEW AND COMPARE
|
56 |
scientia, et secundus prior in scientia apud naturam, nisi quia si |
VIEW AND COMPARE
|
57 |
dicunt ipsi hoc, quod sequitur eos, aut primo, ut sit natura de- |
VIEW AND COMPARE
|
58 |
monstrationis, quae est in ultimo certitudinis duae naturae |
VIEW AND COMPARE
|
59 |
et illud est, ut sit ex ea ex rebus in scientia prioribus apud nos |
VIEW AND COMPARE
|
60 |
et ex ea, quae est ex rebus prioribus apud naturam, et erit na- |
VIEW AND COMPARE
|
61 |
tura demonstrationis absolutae ipsa natura inductionis, |
VIEW AND COMPARE
|
62 |
quod est, quia inductione ostenditur, quod est magis notum apud |
VIEW AND COMPARE
|
63 |
naturam, quod est universale per notius apud nos, quod est par- |
VIEW AND COMPARE
|
64 |
ticularia. Et etiam quia si concesserimus eis, quod hoc est species |
VIEW AND COMPARE
|
65 |
demonstrationis nominata demonstrativa in compara- |
VIEW AND COMPARE
|
66 |
tione ad nos, et est illa, quae nominatur signum non in comparatio- |
VIEW AND COMPARE
|
67 |
ne ad rem in se ipsa, et est illud de consuetudine appellari de- |
VIEW AND COMPARE
|