1 |
formam eius in corpore terso, quoniam causa in his quaestionibus |
VIEW AND COMPARE
|
2 |
est una in genere et est conversio, sed causa echo est conversio |
VIEW AND COMPARE
|
3 |
aeris et causa iridis est conversio luminis et causa visionis |
VIEW AND COMPARE
|
4 |
eius in speculo terso est conversio visus.[145] Iamque est causa una |
VIEW AND COMPARE
|
5 |
ostensa per media multa, quando est quiddam eorum cum quibusdam. Et |
VIEW AND COMPARE
|
6 |
est praecedens ex ipsis dans principia in quaestione quaeritur de poste- |
VIEW AND COMPARE
|
7 |
riori donec ascendat quomodo ad causam primam est eis quae est causa |
VIEW AND COMPARE
|
8 |
omnibus illis. Verbi gratia si dicatur, quare augmentatur cursus |
VIEW AND COMPARE
|
9 |
villae in fine mensis et dicatur in responsione illius, quoniam illud tempus |
VIEW AND COMPARE
|
10 |
similatur tempori hyemis et dicatur et quare fit illud tempus simi- |
VIEW AND COMPARE
|
11 |
le tempori hyemis et dicatur propter diminutionem ipsius cum sole, |
VIEW AND COMPARE
|
12 |
quoniam coniunctio ipsius cum sole est causa prima et cursus villae in fi- |
VIEW AND COMPARE
|
13 |
ne mensis est causatum ultimum. Et quae sunt inter utraque sunt |
VIEW AND COMPARE
|
14 |
causatum et causa et cetera. |
VIEW AND COMPARE
|
|
Commentum 25 |
|
15 |
De causa autem. Commentum 25 |
VIEW AND COMPARE
|
16 |
[146] Dixit: Iamque dubitat homo in causa accepta terminus me- |
VIEW AND COMPARE
|
17 |
dius in causato, quod est extremitas maior et di- |
VIEW AND COMPARE
|
18 |
cit secundum utrum quemadmodum est nobis possibile, ut |
VIEW AND COMPARE
|
19 |
ostendamus rem propter causam illius. Similiter est possibile no- |
VIEW AND COMPARE
|
20 |
bis, ut ostendamus inventionem causae ex causato. Et illud est per |
VIEW AND COMPARE
|
21 |
hoc, ut sit utrumque ipsorum consequenter compar suum et inveniatur |
VIEW AND COMPARE
|
22 |
per inventionem ipsius. Verbi gratia utrum quemadmodum quando in- |
VIEW AND COMPARE
|
23 |
venimus congelationem lactis ad arborem invenimus causam |
VIEW AND COMPARE
|
24 |
foliorum eius. Similiter etiam quando invenimus casum, inve- |
VIEW AND COMPARE
|
25 |
nimus congelationem lactis. Et quemadmodum invenimus con- |
VIEW AND COMPARE
|
26 |
sistentiam terrae inter solem et lunam, invenimus eclipsim similiter |
VIEW AND COMPARE
|
27 |
quando invenimus eclipsim, invenimus consistentiam terrae inter |
VIEW AND COMPARE
|
28 |
ipsam et inter solem et dicemus, quoniam si non est rei uni |
VIEW AND COMPARE
|
29 |
plures una causa et est res, quae non est possibile, ut inveniatur |
VIEW AND COMPARE
|
30 |
praeter causam suam, tunc iam ostenditur utrumque ipsorum secundum suum |
VIEW AND COMPARE
|
31 |
compar, sed quando ostendimus causatum per causam est illud |
VIEW AND COMPARE
|
32 |
demonstratio dans causam et inventionem. Et quando ostendimus causam |
VIEW AND COMPARE
|
33 |
per causatum est illud demonstratio, dans inventionem tamen sicut est quod |
VIEW AND COMPARE
|
34 |
ostendit causatum foliorum ex congelatione lactis et congelationem la- |
VIEW AND COMPARE
|
35 |
ctis ex casu foliorum. |
VIEW AND COMPARE
|
36 |
[147] Sed si est rei uni plus una causa, tunc |
VIEW AND COMPARE
|
37 |
non sequitur, ut ostendatur inventio causarum ex inventione causae. Verbi gratia |
VIEW AND COMPARE
|
38 |
quando si ostendit ostensor, quod a. est inventum g. per media plura uno, scilicet |
VIEW AND COMPARE
|
39 |
d. et e., tunc manifestum, quoniam quando invenitur unum ex d. et e., invenitur |
VIEW AND COMPARE
|
40 |
a. et non sequitur quando invenitur a. ut inveniatur d. et e., quoniam a. est |
VIEW AND COMPARE
|
41 |
communis unoquoque amborum. Et quando inveniatur communius non sequitur, ut in |
VIEW AND COMPARE
|
42 |
veniatur proprium, sed ostenditur res in hoc ex eo, quod praecessit. Et illud |
VIEW AND COMPARE
|
43 |
est, quoniam iam dicitur quod ex conditionibus demonstrationum est, ut sint pro- |
VIEW AND COMPARE
|
44 |
positiones acceptae universales et praedicatae ex via, quid est. Et quando est |
VIEW AND COMPARE
|
45 |
illud ita, oportet, ut sit terminus medius proprius subiecto et aequa- |
VIEW AND COMPARE
|
46 |
le ei. Et similiter maior cum medio et convertatur causa et causatum ne- |
VIEW AND COMPARE
|
47 |
cessario in huiusmodi demonstrationibus. |
VIEW AND COMPARE
|
48 |
Utrum autem contingat. |
VIEW AND COMPARE
|
49 |
Et causa, quae est cum hac dispositione, igitur non est possibile, ut |
VIEW AND COMPARE
|
50 |
sit causa una, quoniam ipsa est diffinitio rei et in diffinitione |
VIEW AND COMPARE
|
51 |
non est possibile, ut sit plures una quando sit expergefaci- |
VIEW AND COMPARE
|
52 |
ens de substantia una et expergefaciens de essentia rei unius oportet, ut sit |
VIEW AND COMPARE
|
53 |
unum, sicut statio terrae in medio inter solem et lunam, quae est diffini- |
VIEW AND COMPARE
|
54 |
tio eclipsis et sicut congelatio lactis arboris, quae est diffinitio |
VIEW AND COMPARE
|
55 |
casus foliorum.[148] Et si non est medium causa essentialis, sicut in eo, quod est |
VIEW AND COMPARE
|
56 |
longae vitae est paucae cholerae et calor quidem et humiditas sunt |
VIEW AND COMPARE
|
57 |
causa alia inventa animali et alii ab animali, sed oportet, ut intenditur huius- |
VIEW AND COMPARE
|
58 |
modi media in demonstrationibus, quoniam ipsa non sunt causa vera et certa |
VIEW AND COMPARE
|
59 |
neque demonstrationes compositae ex huiusmodi rebus sunt demonstratio- |
VIEW AND COMPARE
|
60 |
nes certae, sed putativae demonstrationes praeter quod sit ita, quando iam |
VIEW AND COMPARE
|
61 |
inveniatur causatum et non inveniatur causa et propter essentiam termi- |
VIEW AND COMPARE
|
62 |
ni medii in huiusmodi demonstrationibus certis ex eo, quod est essen- |
VIEW AND COMPARE
|
63 |
tialis est ex natura generis in quo considerantur illae demon- |
VIEW AND COMPARE
|
64 |
strationes, sequitur si est illud genus dictum in propositione, ut sit |
VIEW AND COMPARE
|
65 |
terminus medius in eo dans in proportione. Et similiter si |
VIEW AND COMPARE
|
66 |
est genus univoce secundum concordiam est terminus univoce. |
VIEW AND COMPARE
|