1 |
ratur demonstratio ex arte ad artem, propterea oportet, ut sint pro- |
VIEW AND COMPARE
|
2 |
positiones comparatae in demonstrationibus mediis, quibus non sunt |
VIEW AND COMPARE
|
3 |
media. Et sunt illae, de quarum proprietate non est, ut ostendatur per |
VIEW AND COMPARE
|
4 |
alia et modus habentium media. Et sunt, quorum proprietas |
VIEW AND COMPARE
|
5 |
est, ut ostendantur per alia. Et hi duo modi propositionum sunt inven- |
VIEW AND COMPARE
|
6 |
ti in affirmativis et negativis, sicut ostensum fuit, et propositiones |
VIEW AND COMPARE
|
7 |
immediatae et sunt, quae ordinantur ex demonstratione ordinatione |
VIEW AND COMPARE
|
8 |
elementorum. Et illud est sive omnes aut maior ipsarum. Et pro- |
VIEW AND COMPARE
|
9 |
positio immediata est propositio una absolutae simplex, scilicet habens |
VIEW AND COMPARE
|
10 |
medium est quidem composita. Et quemadmodum in reliquis rebus |
VIEW AND COMPARE
|
11 |
compositis iam finitur res ad sua principia simplicia in ultimo |
VIEW AND COMPARE
|
12 |
simplicitatis, sicut est terminatio negationis ad negatum, |
VIEW AND COMPARE
|
13 |
quae est semitoni et sicut terminatio rerum mensuratarum et pon- |
VIEW AND COMPARE
|
14 |
deratarum ad pondera et mensuras, quibus non inveniuntur mino- |
VIEW AND COMPARE
|
15 |
ra, scilicet in ascensu. Similiter est res in principiis syllogismi elemen- |
VIEW AND COMPARE
|
16 |
ta, ergo syllogismi sunt propositiones immediatae et medium cadit in pro- |
VIEW AND COMPARE
|
17 |
positionibus negativis iam cadit inter extremitates. Et illud |
VIEW AND COMPARE
|
18 |
semper, quando sit conclusio universalis affirmativa quidem conclusa in figura prima |
VIEW AND COMPARE
|
19 |
tamen si medium quidem cadit, facit opportunum necessario esse termi- |
VIEW AND COMPARE
|
20 |
num medium inter extremitates, si in figura secunda termi- |
VIEW AND COMPARE
|
21 |
nus quidem medius cadit extra a termino maiori et in tertia |
VIEW AND COMPARE
|
22 |
non cadit terminus in eius formas a termino maiori. |
VIEW AND COMPARE
|
|
Commentum 39 |
|
23 |
Commentum 39 |
VIEW AND COMPARE
|
24 |
[76] Dixit: Et postquam est demonstratio quaedam universalis et quaedam |
VIEW AND COMPARE
|
25 |
particularis, et quaedam affirmativa et quaedam nega- |
VIEW AND COMPARE
|
26 |
tiva, et ex ipsa est recta et ex ipsa est possibilis. Iamque |
VIEW AND COMPARE
|
27 |
ergo oportet, ut aspiciamus, quae sit melior demonstratio, scilicet aut universalis aut |
VIEW AND COMPARE
|
28 |
particularis, et demonstratio affirmativa aut negativa, et dire- |
VIEW AND COMPARE
|
29 |
cta aut impossibilis.[77] Et inspiciamus ex illo etiam speculationem |
VIEW AND COMPARE
|
30 |
in re demonstrationis universalis et particularis. Dicamus ergo, quod quidem |
VIEW AND COMPARE
|
31 |
putant, quod demonstratio particularis est dignior universali, primo quidem |
VIEW AND COMPARE
|
32 |
ex hoc, quia ipsi credunt, quod ille, qui scit, quod homo est musicus, scit |
VIEW AND COMPARE
|
33 |
illud per seipsum et sine medio, et haec est scientia particularis, |
VIEW AND COMPARE
|
34 |
et qui scit quod est musicus, propterea quia scit quod homo est musi- |
VIEW AND COMPARE
|
35 |
cus, ipse quidem scitur illud propter aliud. Et haec est scientia universalis. Et |
VIEW AND COMPARE
|
36 |
scientia rei per se ipsa est nobilior quam illa, quae est rei propter ali- |
VIEW AND COMPARE
|
37 |
ud, ergo scientia particularis est nobilior scientia universali. Dixerunt: Et ita est |
VIEW AND COMPARE
|
38 |
dispositio in eo, qui scit per demonstrationem, quod trianguli aequicruri est |
VIEW AND COMPARE
|
39 |
aequalis angulorum duobus rectis propter medium, quod est triangu- |
VIEW AND COMPARE
|
40 |
lus, est nobilior eo, qui scit illud ex ipso, propterea quod est trian- |
VIEW AND COMPARE
|
41 |
gulus, dixerunt et etiam postquam universale non est aliquid extra singularia |
VIEW AND COMPARE
|
42 |
et demonstratio de re universali, quando est illud subiectum aestimamus, quod |
VIEW AND COMPARE
|
43 |
illud est inventum per se separatum a singularibus et demonstra- |
VIEW AND COMPARE
|
44 |
tio super rem particularem non aestimamus huiusmodi aestimatio- |
VIEW AND COMPARE
|
45 |
ne falsa. Et demonstratio super rem, super quam non est eam erroris, est no- |
VIEW AND COMPARE
|
46 |
bilior quam illa, quae est super rem, quae est eam erroris. Dixerum |
VIEW AND COMPARE
|
47 |
etiam, quoniam particulare, quando dignius est inventione extra animam |
VIEW AND COMPARE
|
48 |
quam universale. Et demonstratio super rem, quae est dignior inventione est no- |
VIEW AND COMPARE
|
49 |
bilior quam demonstratio super rem quaesivimus in capitulo inventio- |
VIEW AND COMPARE
|
50 |
nis, iam significat particulare dignius est inventione quam universale, |
VIEW AND COMPARE
|
51 |
quia quae sumunt inventionem suam firmat quidem ipsam per in- |
VIEW AND COMPARE
|
52 |
ventionem suam in particularibus.[78] Et dixit: Et istae probationes omnes |
VIEW AND COMPARE
|
53 |
sic aestimabiles. Et probatio quidem prima est quam citius nos ve- |
VIEW AND COMPARE
|
54 |
rificamus quam ipsi. Et illud est, quia evidens est, quod qui scit quod hoc |
VIEW AND COMPARE
|
55 |
est ita, propterea quia est, quando innuitur ipse quidem scit illud per |
VIEW AND COMPARE
|
56 |
viam accidentis non ex parte qua est. Verbi gratia quia qui scit, quod |
VIEW AND COMPARE
|
57 |
inventio angulorum aequalium duobus rectis est triangulo aequila- |
VIEW AND COMPARE
|
58 |
tero non triangulo absolutae, habet scientiam illius non per quid est. Sed qui |
VIEW AND COMPARE
|
59 |
scit illud triangulo, ipse quidem est, qui scit rem quidquid est. Et quando |
VIEW AND COMPARE
|
60 |
est hoc est ita, ergo scientia in re universali est dignior quam scientia in particulari. |
VIEW AND COMPARE
|
61 |
Amplius quando est universalis intentio una et non fit nomen aequivocum, |
VIEW AND COMPARE
|
62 |
tunc non est intentio inventionis extra intellectum minus quam inven- |
VIEW AND COMPARE
|
63 |
tio singularium, sed addit super eam additionem inventione. Et illud |
VIEW AND COMPARE
|
64 |
est, quoniam est incorruptibilis neque generabilis. Et singularia sunt |
VIEW AND COMPARE
|
65 |
generabilia et corruptibilia. Non igitur oportet, quando est nomen universale signi- |
VIEW AND COMPARE
|
66 |
ficans intentionem unam separatam, quod putetur in eo propter hoc, quod |
VIEW AND COMPARE
|