1 |
Et exemplum rerum dictarum in propositione, ut dicatur quare sunt |
VIEW AND COMPARE
|
2 |
res proportionales, quando permutantur proportionales. Et dicatur |
VIEW AND COMPARE
|
3 |
quoniam multiplicia ipsarum inveniuntur cum conditione posita in |
VIEW AND COMPARE
|
4 |
rebus proportionalibus et non est similitudo, quae dicitur de colori- |
VIEW AND COMPARE
|
5 |
bus et de figuris una in proportione, scilicet sed est una quidem dictio- |
VIEW AND COMPARE
|
6 |
ne tamen, quoniam similitudo in coloribus est, ut moveant visum quan- |
VIEW AND COMPARE
|
7 |
titate una. Et in figuris est, ut sint latera proportionalia et an- |
VIEW AND COMPARE
|
8 |
guli aequales. Et hoc est differentia, quae est inter rem dictam aequivoce |
VIEW AND COMPARE
|
9 |
et dictam proportione, scilicet quod dictae aequivoce inveniuntur termini di- |
VIEW AND COMPARE
|
10 |
versi non terminati et dictae in proportione inveniuntur termini |
VIEW AND COMPARE
|
11 |
uni in proportione.[149] Et verum oportet, ut accipiantur termini tres |
VIEW AND COMPARE
|
12 |
in demonstratione aequalis quidem quibusdam, scilicet causa et causatum |
VIEW AND COMPARE
|
13 |
et res habens causam est subiectum et si accipiatur subiectum proprius quam me- |
VIEW AND COMPARE
|
14 |
dium et medium proprius quam maior, non erit praedicatio secundum viam |
VIEW AND COMPARE
|
15 |
omnis, quae conditionatur in principio huius libri. Et est scitum, quod hoc |
VIEW AND COMPARE
|
16 |
demonstratio est demonstratio, quae est terminus completus in potentia, et |
VIEW AND COMPARE
|
17 |
est scitum quod hoc demonstratio quidem erit per causam propinquam. Et |
VIEW AND COMPARE
|
18 |
si sunt rei causae multae quaedam ipsarum propinquior quibusdam |
VIEW AND COMPARE
|
19 |
tunc causa propinqua est ipsis propinquior praedicato in quaesitone |
VIEW AND COMPARE
|
20 |
non subiecto, scilicet quando sit terminus medius quidem ipse termi- |
VIEW AND COMPARE
|
21 |
nus extremitatis maioris, quae est praedicatum in quaesito aut pars |
VIEW AND COMPARE
|
22 |
termini.[150] Et ostensum est hoc, quod Aristoteles videt, quod ex conditone de- |
VIEW AND COMPARE
|
23 |
monstrationis absolutae est, ut sit terminus medius causa extremi- |
VIEW AND COMPARE
|
24 |
tati maioris necessario et quod ipse necessario in eo. Et scientias hoc, quod hoc |
VIEW AND COMPARE
|
25 |
est, quod certificat alius ab eo et cetera. |
VIEW AND COMPARE
|
|
Commentum 26 |
|
26 |
De syllogismis igitur quidem. Commentum 26 |
VIEW AND COMPARE
|
27 |
[151] Dixit: Iamque locuti sumus in syllogismo et demon- |
VIEW AND COMPARE
|
28 |
stratione, quid est uterque ipsorum et quibus conditioni- |
VIEW AND COMPARE
|
29 |
bus et proprietatibus completur uterque. Et est manife- |
VIEW AND COMPARE
|
30 |
sto, quod scientia utriusque ipsorum dependet a scientia alterius et quod |
VIEW AND COMPARE
|
31 |
uterque crevit cursu rei unius. |
VIEW AND COMPARE
|
|
Commentum 27 |
|
32 |
De principiis igitur qualiter. Commentum 27 |
VIEW AND COMPARE
|
33 |
[152] Dixit: Et quidem unde cadat nobis scientia in principiis |
VIEW AND COMPARE
|
34 |
demonstrationis, quae sunt propositiones primae et quomodo cadat et |
VIEW AND COMPARE
|
35 |
pro quam viam consequitur hoc propositiones. Et illud hoc appare- |
VIEW AND COMPARE
|
36 |
bit quando praemiserimus et posuerimus, quod scientia per demonstrationem non |
VIEW AND COMPARE
|
37 |
est possibile, ut proveniat nisi per hoc, ut sciamus principia sua, |
VIEW AND COMPARE
|
38 |
quae sunt propositiones primae et immediatae. Et illud etiam posuerimus, |
VIEW AND COMPARE
|
39 |
quando hoc quidem aliam in dubitatione.[153] Dicimus ergo, si videns quod vis |
VIEW AND COMPARE
|
40 |
qua scimus rem per demonstrationem sit vis eadem qua scimus prin- |
VIEW AND COMPARE
|
41 |
cipia demonstrationis aut est alia. Et si vides, quod principia demon- |
VIEW AND COMPARE
|
42 |
strationis et res, quae sciuntur per demonstrationem utraque sciantur per |
VIEW AND COMPARE
|
43 |
demonstrationem aut unum ipsorum ut sciatur per demonstrationem et alia, |
VIEW AND COMPARE
|
44 |
potentia alia qua sciatur. Et principium considerationis est, ut inqui- |
VIEW AND COMPARE
|
45 |
ramus primo utrum hi intellectus primi, qui sunt formae et habi- |
VIEW AND COMPARE
|
46 |
tus proveniatur nobis a principio nostrae inventionis, sed nos su- |
VIEW AND COMPARE
|
47 |
mus quasi obliviscamur eorum et non memores aut sunt inno- |
VIEW AND COMPARE
|
48 |
vati in nobis postquam non fuerunt. Sed quo provenitur nobis ex |
VIEW AND COMPARE
|
49 |
principio rei et nos sumus obliti eorum ex hoc, sequitur res re- |
VIEW AND COMPARE
|
50 |
pugnans. Et est, ut sumus adepti scientias vehementis proventionis |
VIEW AND COMPARE
|
51 |
et certioris quam demonstrationis scientiae et sumus obliti earum. Sed si |
VIEW AND COMPARE
|
52 |
posuerimus quod lucrati fuerimus eas, ponimus primo conclusionem |
VIEW AND COMPARE
|
53 |
ergo vera est hoc positio cum positione nostra, quod omne, quod |
VIEW AND COMPARE
|
54 |
scimus et addiscimus est quidem per scientiam praecedentem, sequitur |
VIEW AND COMPARE
|
55 |
ergo secundum hoc, ut sint principia demonstrationis ostensa per de- |
VIEW AND COMPARE
|
56 |
monstrationem. |
VIEW AND COMPARE
|
57 |
[154] Dicamus ergo, quod hoc est impossibile, quod huius- |
VIEW AND COMPARE
|
58 |
modi principia quidem proveniunt nobis aptata ad aptatio- |
VIEW AND COMPARE
|
59 |
nem inventis in nobis. Et proprietas illius virtutis et illius apti- |
VIEW AND COMPARE
|
60 |
tudinis, ut proveniant ex eo illa principia et hoc vis in honore |
VIEW AND COMPARE
|
61 |
est minor quam res, quae provenit nobis in actu, quae sunt principia |
VIEW AND COMPARE
|
62 |
et hae est vis inventa in omni animali. Et illud est, quia in omni |
VIEW AND COMPARE
|
63 |
animali est vis sensibilis, sed animal, in quo est via sensibi- |
VIEW AND COMPARE
|
64 |
lis dividitur duabus divisionibus et ex via ipsarum firmatur |
VIEW AND COMPARE
|
65 |
res quam sentit post finem sensus. Et illud est animal imaginans |
VIEW AND COMPARE
|